Land van Boer en Zuivel: “Spontaniteit breng ons veel”

Bloemplaat hoeve

‘Gewoon springen!’ Volgens die leus handelen Christian van Winden en Saskia Kemmeren het liefst. Ze zijn broer en zus van elkaar en runnen samen Biologische Zuivelboerderij Bloemplaat Hoeve in Almkerk. Met hun onbevangen en pragmatische aanpak begonnen ze zo’n vier jaar geleden met de bereiding van zuivelproducten. Liefhebbers rijden er dikwijls een blokje voor om en dit jaar wonnen ze zelfs twee Cum Laude-prijzen.

Wat was de belangrijkste ‘sprong’ van de afgelopen tijd?

Saskia: “Het was misschien niet de grootste sprong, maar dat we in 2022 biologisch zijn geworden heeft wel veel impact gehad. De wet- en regelgeving dwong ons om minder mest uit te rijden. Dat hebben we met beide handen beetgepakt en we zijn steeds minder kunstmest gaan gebruiken. Zo langzamerhand ging het steeds meer op biologisch boeren lijken. Op een bepaald moment zaten we er zo dicht tegenaan dat we dachten: we gaan er gewoon helemaal voor. Dat bedoel ik met dat het niet de grootste sprong was – we waren er al naartoe aan het bewegen – maar dat we nu een biologisch bedrijf zijn, betekent wel veel voor onze werkwijze en producten.”

Hoe hebben jullie het proces om biologisch te worden ervaren?

Christian: “Achteraf gezien was de timing om biologisch te worden niet best. Net nadat we de keuze hadden gemaakt en de eerste stappen om écht over te gaan hadden gezet, viel Rusland Oekraïne binnen. Alle normale kosten – energie en dergelijke – waren sky high, het biologische voer is sowieso duur en tegelijkertijd konden we de prijs voor biologische producten nog niet rekenen. Onverwacht hoge kosten dus, zonder dat we het terugzagen in de opbrengsten. Maar ja, als je de keuze eenmaal hebt gemaakt en de eerste stappen hebt gezet, kan je eigenlijk ook niet terug. Toen we onszelf eindelijk biologisch mochten noemen en we dus ook die prijs mochten rekenen, lag de prijs voor biologische producten op hetzelfde niveau als dat van de niet-biologische producten. We hadden het liever anders gezien, maar het gaat zoals het gaat en we denken eigenlijk niet te lang na over hoe het anders had kunnen lopen. Onder aan de streep is de prijs van biologische melk een stuk stabieler door de jaren heen. We verwachten dus wel dat het ons voordelen gaat opleveren en hebben geen spijt van onze keuze. Biologisch werken past beter bij ons.”

Geldt dat ook voor voeren met gras?

Saskia: “Dat klopt. We houden van een puur product. En wat is puurder dan een koe die alleen gras eet? Bovendien hadden we van maïs meer last dan plezier; je hebt er veel werk aan, het zorgde voor ongedierte in de stallen en de vogels pikten het lekkerste er al uit. Sindsdien is de smaak van onze melk milder geworden, zachter. Wij denken dat dat in ons voordeel werkt en we horen het ook terug van klanten die soms melk bij andere boeren halen. Die zeggen dat het bij ons lekkerder is. We weten het niet zeker, maar we denken dat dat komt door het nieuwe dieet van onze koeien.”

Jullie zijn ontzettend innovatief. Is er ook iets wat níet verandert?

Christian: “De koeien. Sinds onze betovergrootvader in 1860 boer werd, hebben we gewerkt met het zuivere Fries Hollandse ras. Eén keer hebben ons pap en zijn broer een paar van hun koeien gekruist met een Amerikaanse stier, maar dat vonden ze niks. Veel te bottig, net een kapstok vonden ze het. En ook wij vinden dat het wel een maatje meer mag. Amerikaanse koeien produceren weliswaar meer melk; onze koeien hebben andere kwaliteiten. Ze zijn minder vaak ziek, hebben een hogere restwaarde en hebben minder hoogenergetisch voer nodig. Kosteneffectief dus.” Saskia: “Het mooie aan dit ras is dat ze – nu wij meer teruggaan naar pure producten – steeds beter bij ons bedrijf passen. Dit zijn écht Hollandse koeien zoals onze voorouders ze nog hadden. Dat vinden wij mooi.”

Maken jullie altijd een kostprijsberekening?

Saskia: “Mwah. We rekenen wel, maar meestal pas nadat we gesprongen zijn. Dat is niet verstandig en het is een luxe dat we dat kunnen doen. Maar ja, soms loopt het zo. Met de boter bijvoorbeeld. Die zijn we per toeval gaan verkopen. Onze boter bleek een goede afzet te hebben; dan ga je er meer van maken. Ook onze karnemelk liep steeds beter, en voor we het wisten was onze karnton te klein. Dan slik je een keer en koop je een grotere; een flinke uitgave, maar het bespaart wel tijd. De nieuwe machine paste niet in het gebouw dat we hadden, dus toen moest er ook een nieuw gebouw komen. En zo doe je soms uitgaven waarvan je niet zeker weet of het zichzelf gaat terugverdienen, maar die het werk wel makkelijker maken. We horen dat de machines hun waarde houden. Daar vertrouwen we dan maar op. Het is gewoon leuker als je niet te veel beren op de weg ziet. En die spontaniteit brengt ons ook veel.”

Zoals een paar Cum Laude-prijzen. Vertel dat verhaal eens!

Christian: “Zoals gezegd was onze boter een toevalstreffer. We hadden een melktap geopend – ook weer zo’n spontane actie trouwens – en wilden onze klanten bedanken dat ze daar zo trouw gebruik van maakten. Daarom gaven we wat pakjes boter weg; die is immers zo gemaakt als je karnemelk maakt. Het was helemaal niet onze bedoeling om die ook te gaan verkopen, maar onze klanten vonden het zó lekker dat ze ons vroegen of we die vast in ons assortiment wilden opnemen. Van het een kwam en ander en inmiddels maken we vla, yoghurt, ijs, kefir en nog veel meer zuivelproducten. We experimenteren veel en als iets niet lekker genoeg is, geven we het aan de kalfjes.” Saskia: “Klanten geven zo vaak complimenten dat we dachten: we laten het eens beoordelen door een vakkundige jury. Eigenlijk wilden we vorig jaar al meedoen aan de Cum Laude Awards, maar we durfden toch niet. Wat nou als we een slechte beoordeling krijgen? Die jury heeft er écht verstand van… Dit jaar trokken we de stoute schoenen aan. We hadden er niets van verwacht. Jammer maar helaas, dachten we toen zilver en goud aan ons voorbij waren gegaan. En toen bleek dat onze karnemelk met platina was bekroond! Onze boter kreeg een bronzen medaille. Met een brok in onze keel en tranen in de ogen hebben we de prijzen in ontvangst genomen. Zo zie je maar: een sprong kan je veel opleveren.”

Bekijk de video!

Christian en Saskia maken de allerlekkerste karnemelk van Nederland. Daar hebben ze een paar honderd loeiende dames voor nodig. Bovendien zijn al hun producten hartstikke biologisch. “We proberen zoveel mogelijk op een natuurlijke manier te werken om mooie producten te kunnen maken. Met de natuur, het weer, de zon, de regen”, vertelt Christian. “Het is net als het maken van kaas een ambacht om op de juiste manier met de melk om te gaan.”