Land van Boer en Zuivel: Het eerlijke verhaal

“Uitleg zorgt voor begrip”

De naam van Zuivelboerderij De Kern staat voor de plek waar de boerderij vroeger stond: midden in het centrum van Drunen. Nu staat het bedrijf net buiten het centrum, maar dorpsbewoners lopen er nog steeds z. naar binnen. Om een stukje boter te kopen, en zelfs om met een koe te knuffelen. “De beleving is belangrijk; hier ziet de consument dat melk van de koe komt. En als bezoekers vragen hebben, geven we een eerlijk antwoord”, vertelt Gertoin.

Zit je daar nou altijd op te wachten, vreemden op je erf?

Gertoin: “Ik ben niet anders gewend. Mijn ouders hadden vroeger hun bedrijf midden ín het dorp. Tegenover de kerk, naast het café. Ik gaf eens mijn spreekbeurt over de boerderij. Mochten na schooltijd alle klasgenoten komen kijken. Dat vonden ze te gek. Ook leraren van andere klassen vroegen of ze met hun klas langs mochten komen. Daar stonden mijn ouders voor open en daar heb ik nooit verandering in willen brengen. We willen het échte verhaal van onze producten vertellen, laten zien dat melk van de koe komt. En ook dat we geen gekke dingen doen op de boerderij en dat we het beste voor hebben met onze dieren. Naar dat echte verhaal zijn consumenten nieuwsgierig.”

Ze begrijpen beter wat je doet?

Astrid: “Precies. Bij ons lopen ze tussen de koeien en zien ze met een beetje geluk kalfjes geboren worden. Bezoekers begrijpen niet altijd waarom die meteen apart gezet worden, maar als je de tijd neemt om uit te leggen waarom dat voor het dier beter is, is daar begrip voor. Daarom organiseren we ook excursies; voor meer gevoel bij en kennis over onze zuivelproducten. En we organiseren open dagen. De laatste was ondanks het slechte weer druk bezocht. Ik herinner me een jongetje dat een uur lang een kalfje heeft geknuffeld; hij was niet uit de stal weg te slaan. Mooi om te zien. En de week erna kwam hij terug met zijn opa en oma. Die natuurlijk een stukje kaas meenamen.”

Gertoin: “Onze transparantie en openheid zorgt voor mond-tot-mondreclame, waardoor onze winkel eigenlijk altijd drukbezocht is. Ook los van de verkoop, zou ik niet anders willen. Tijdens mijn opleiding heb ik een half jaar in Nieuw-Zeeland op een boerderij gewerkt. Daar was het zó uitgestrekt; het enige wat je zag was koeien. Dat was niets voor mij; ik zit liever dicht bij de bewoonde wereld en bij de mensen die onze producten kopen. Ik vind het wel gezellig dat we gasten hebben, bovendien hoort het bij het hebben van een winkel. Maar ik snap ook dat er boeren zijn die niet altijd tijd en zin hebben voor een praatje met klanten. Wij zouden weer geen groot boerenbedrijf kunnen managen. Ieder z’n kwaliteit.”

Welk product wordt het beste verkocht?

Astrid: “Onze vanillevla is populair. In de zomer loopt de karnemelk altijd goed. En onze roomboter natuurlijk, die dit jaar de Den Besten Cum Laude Award 2022 won. De smaak en het aroma werden goed beoordeeld; één keurmeester gaf zelfs honderd punten!”

Wil je het geheim van die prijswinnende boter met ons delen?

Gertoin: “Het ligt vooral aan het voer. Bij ons krijgen de koeien altijd droog, goed gewonnen ruwvoer met weinig bijproducten. En ze krijgen veel gras. Dat proef je terug in de melk. Die goede kwaliteit melk vormt samen met goed zuursel de basis voor een mooie boter. En verder is het af en toe kleine aanpassingen doen en kijken wat er dan gebeurt. Maar niet te veel moderniseren, want dan verdwijnt het ambacht. Tot slot wijken we nooit af van de wijsheid van mijn ouders: de zon moet in het voer hebben gezeten, voordat je gaat inkuilen. Daar proberen we altijd de tijd voor te nemen, dat zorgt écht voor een lekkerdere boter.”

Hebben je ouders altijd zelf zuivelproducten gemaakt?

Gertoin: “Nee, en het grappige is dat het ooit bij kaas is begonnen; een van de weinige zuivelproducten die wij niet zelf meer maken. Mijn ouders hadden een gemengd bedrijf. Handeldrijven deden ze al wel. Ze verkochten aardappels en eieren aan de buurtbewoners. Op een van de avonden die mijn moeder met andere boerenvrouwen afsprak, brachten de dames allemaal hun eigen melk mee. Daar zouden ze kaasjes van maken. Gewoon, voor de leuk. Blijkbaar vond mijn moeder dat écht heel leuk, want vanaf dat moment zijn ze op de boerderij kaas gaan maken en gaan verkopen. Op een bepaald moment vroegen klanten waarom ze geen yoghurt verkochten. Dat was immers niet moeilijk om te maken. Zo werd de stap naar yoghurt gemaakt, waar later ook andere zuivelproducten aan werden toegevoegd.”

Waarom zijn jullie gestopt met kaas maken?

Gertoin: “We kregen het te druk. Niet alleen de consument kocht onze producten; we handelden ook met horecabedrijven, saus- en soepproducenten en andere boerderijen. We produceerden wat besteld werd en reden het zelf weg met onze koelbus. We hadden niet meer genoeg aan onze eigen producten en moesten kazen bijkopen. Dat we aparte ruimtes moesten hebben om de zuivel en boerenkaas van elkaar gescheiden te houden – je mag immers niet boerenkaas produceren op de plek waar je melk pasteuriseert – maakte het kaasmaken er niet aantrekkelijker op. Dus zijn we vlak voordat ik het bedrijf overnam gestopt met onze eigen kaas. We verkopen nog wel boerenkaas, maar halen dat bij andere bedrijven vandaan. Vaak is het een soort ruilhandel, waarbij een boerderij onze boter koopt en wij hun kazen.”

De volgende generatie staat te popelen. Hoe sta jij daar tegenover?

Gertoin: “Anouk is negentien en wilde eigenlijk verloskundige worden. Toen ze werd uitgeloot, besloot ze helemaal voor het boerenleven te gaan. Ik heb haar de waarheid verteld en gevraagd of ze weet waar ze aan begint. Het enige wat ik in mijn leven heb gedaan is werken en er is weinig tijd voor vakanties. Ik doe het met plezier, maar het is best een zwaar bestaan. Dat moet je willen. Astrid en Anouk vinden me soms bot, maar ik zeg gewoon hoe het is. Als Anouk er goed over nadenkt en het dan nog steeds heel graag wil, dan vind ik dat natuurlijk prachtig. Er is altijd toekomst, daar ben ik niet bang voor. Misschien met een iets andere verdeling, minder koeien bijvoorbeeld. Maar als ze het echt wil, dan gaat het haar lukken.”

Hoe ga je haar voorbereiden?

Astrid: “We staan voor grote beslissingen. In Brabant willen ze in 2024 overal emissiearme stalvloeren. Gaan wij die investering doen, of willen wij bijvoorbeeld natuurinclusief boeren? En wat betekent dat op termijn? Daar moet Anouk op haar negentiende al over meebeslissen, want dit gaat impact hebben op haar toekomst. We overleggen veel, we nemen haar mee in de consequenties en vragen haar naar haar mening. Het is pittig, maar ook mooi dat we dit samen kunnen doen.”

Dit zijn Gertoin en Astrid van Zuivelboerderij De Kern in Brabant. Zij maken de allerlekkerste boter van heel Nederland. Daar hebben ze zelfs de Den Besten Cum Laude Award 2022 mee gewonnen. Dus als je wilt weten hoe ze die boter maken, bekijk dan snel de video!