“Je probeert het verhaal, waar je voor staat, te vertalen in het product dat je maakt”

Broeder Wigbert

We zitten met broeder Wigbert aan de keukentafel in de kaasmakerij. Hij is een van de zestien trappistenmonniken van Abdij Koningshoeven en regelt het reilen en zeilen van de kaasmakerij. De abdij ligt aan de rand van Tilburg en is indrukwekkend. Niet alleen vanwege de imposante gebouwen. Maar ook, of vooral, door het verhaal dat hier verteld wordt. Door de serene rust die je op het parkeerterrein al tegemoetkomt. In het klooster wordt ondermeer trappistenbier gebrouwen, brood gebakken én kaas gemaakt.

Hoe ziet een dag in het klooster eruit?

“Of je nu in Amerika, Hong Kong of Tilburg bij de trappisten komt, we volgen allemaal dezelfde dagindeling en levenswijze. We staan ’s ochtends om vier uur op. In de psalmen staat dat David zeven keer per dag God prees. Dat betekent voor ons dat we zeven keer per dag naar de kerk gaan. Tijdens de eerste gebedsdienst, de Nachtwake om kwart over vier ’s ochtends, ben je nog wel wat slaperig. In het donker van de kapel mediteren we een half uur lang. Dit is een van de mooiste diensten, vind ik. Het is altijd wel een worsteling om op te staan. Maar als je er eenmaal uit bent, dan gaat het wel.”

Ter ‘stichting en lering’

“Hoofdthema van de gebedsdiensten is het zingen van psalmen en het lezen uit de bijbel. Om half zeven is het ochtendgebed, de lofprijzing. Aansluitend wordt uit de ‘Regel van Benedictus’ voorgelezen en geeft vader abt uitleg. We zingen drie psalmen, waarna het tijd is voor ontbijt. Daarna gaan we tot kwart over elf aan de arbeid. Om half twaalf zitten we in de kerk voor de heilige mis. Vervolgens eten we een warme maaltijd en nemen wat rust, omdat je ’s ochtends toch erg vroeg opstaat. Ik ga dan écht naar bed, het is fnuikend voor mij als ik dat niet doe. Om half drie gaan we na een kort gebed weer aan het werk, tot half vijf. Daarna lezen we met alle broeders ter ‘stichting en lering’, in stilte uit een geestelijk boek. En om half zeven zitten we, ook weer in stilte, aan de avondmaaltijd. Na een uurtje sluiten we de dag af met de ‘Completen’. De dag wordt compleet gemaakt met een avondgebed. Tot slot krijg je de zegen van vader abt. Daarna lees ik nog wat of ga naar buiten, maar tussen half negen en negen uur is het echt ‘toedeloe’. Bedtijd!”

We zijn stil

“In het kloostergebouw, in de gangen en in de kapel zijn we stil. We praten zo weinig mogelijk met elkaar, om een hoger bewustzijn te bereiken. Om jezelf en God te leren kennen en te ontmoeten. Om met Hem verbonden te blijven. Hooguit spreken wij over wat nodig en noodzakelijk is. Tijdens een wandeling naar buiten praten we over wat ons bezighoudt. We kijken geen televisie, hebben geen twitter of facebook. Ik gebruik wel whatsapp voor de communicatie, maar verder niets.”

Ora et labora

“Bid en werk’, dat is onze lijfspreuk. Onze pijlers zijn bidden, werken en lezen. Het bidden is geen probleem. Maar de monniken moeten ook werk hebben. Zinvol werk om verbonden te blijven met alle mensen die moeten werken en als bron van inkomsten voor onze goede doelen. Natuurlijk is er een wasserij, een werkplaats, bakkerij en chocolaterie. Maar er zijn ook bedrijfjes ontstaan. Niet zozeer om een bron van inkomsten mee te verwerven, maar als werkverschaffing. Zo maken we sinds eind 2015 kaas. Op een ambachtelijke en biologische manier. Daar kiezen we voor omdat we vinden dat een leven ‘duurzaam’ zou moeten zijn en ‘zuiver’. Je probeert het verhaal, waar je voor staat in het leven, te vertalen in het product dat je maakt. We proberen een zo zuiver mogelijk leven te leiden. Dat betekent ook dat alles wat uit onze handen komt, goed moet zijn.”

Zuiveren en hergebruiken

“Er staat een biologische waterzuiveringsinstallatie op het terrein van onze abdij, die al ons afvalwater opvangt. Normaalgesproken wordt dat geloosd op het oppervlaktewater en gezuiverd door het waterschap. Wij hebben gezegd, dat doen we zelf, om in de breedte van ons leven goed bezig te zijn. In overleg met het waterschap hebben we zo’n installatie gerealiseerd. Al ons afvalwater, van de brouwerij , de kaasmakerij, maar ook van de broeders, komt daar terecht, wordt gezuiverd en hergebruikt. Zo is de kringloop op Koningshoeven perfect gesloten.”

Geiten- en koemelk

“De kazen worden gemaakt op basis van biologische geiten- en koemelk. De geitenmelk komt van de geitenhouderij, hier om de hoek. De koemelk wordt geleverd door de coöperatie van de boeren van Brabant. Het komt van meerdere boeren af en gaat naar verschillende kaasmakerijen. Ik heb vanochtend de melk besteld voor volgende week.”

Wonderlijk

“Het mooiste van kaasmaken is dat je zo ‘basic’ bezig bent, vind ik. Van melk maak je kaas. Dat is toch wonderlijk? Dat geldt ook voor een boer. Je stopt een zaadje in de grond en er komt iets uit. Het is toch fantastisch als je daaraan mag bij dragen? Of met je handen in de tuin wroeten om de planten een zetje te geven, te ondersteunen. Dat vind ik fantastisch. Het feit dat je met je handen met de schepping kan meewerken!”

Erkenning en bevestiging

De afgelopen Cum Laude Verkiezingen waren zeer succesvol. Met een platina Cum Laude Award in de categorie ‘Belegen Kaas’ en een tweede platina voor de ‘Oude Kaas’. “Ik ben gewoon ontroerd”, zegt broeder Wigbert in het filmpje van de prijsuitreiking. “Die prijzen zijn een prachtige bevestiging van waar we voor staan. Het is een erkenning van buitenaf. En dat bevestigt ons verhaal dat we met de kwaliteit van de kaas goed bezig zijn.”

Authentic Trappist Product

“Onze kaas krijgt het label ‘Authentic Trappist Product’. Een instituut van trappisten geeft producten dit stempel mee als ze voldoen aan een aantal criteria. Het moet bij voorbeeld gemaakt zij n op het terrein van de trappisten en de monniken moeten eraan meegewerkt hebben. Als je aan alle criteria voldoet, mag je het stempel dragen, dat garant staat voor kwaliteit. Met zorg en aandacht gemaakt, een ‘bewaking’ van het authentieke trappistenproduct. En elk jaar vindt er een controle plaats. Ze komen hier ter plekke kijken.”

De vreugde van onze goede doelen

“Het label houdt ook in dat we charitatieve doelen ondersteunen. Dat is een belangrijk aspect van ons verhaal. We maken niet alleen kaas om de broeders aan het werk te houden. En we werken ook niet om alleen onze kas te vullen. De Regel van Benedictus zegt dat we onder de marktprijs moeten zitten. Dat is lastig in deze tijd. Je leeft van het werk van je handen. En een deel van onze inkomsten wordt aan goede doelen besteed. Dat is onderdeel van onze filosofie. Natuurlijk krijgen we vragen uit de omgeving waar we iets mee doen. Maar we hebben ook ons dochterhuis in Afrika, dat vanwege oorlog moest verhuizen van Kenia naar Oeganda. We hebben meegeholpen met het bouwen van een nieuwe abdij. Maar goed, je kan daar wel een prachtige abdij neerzetten, de mensen leven daar nog in hutjes. Het is vanzelfsprekend dat je voor hen iets doet. We hebben een school gebouwd. De kinderen zaten in een ruimte op een bankje en hadden verder ze niets. Nu staat er een schoolgebouw waar kinderen en docenten terecht kunnen. Er is niet alleen een abdij neergezet, maar de hele regio deelt mee in de vreugde van onze goede doelen.”

Breda maakt mij blij

“Via een actie van ‘Breda maakt mij blij’ hebben we in korte tij d zo’n 15.000 kilo kaas verkocht. Ruim 4.000 mensen kwamen kaas bij ons kopen. Met de opbrengst kunnen we de middelbare school bij ons dochterklooster in Oeganda afbouwen, waardoor een grote groep kinderen drie jaar langer onderwijs krijgt. Bovendien wordt de moeder- en kinderkliniek gerenoveerd, zodat er een betere gezondheidszorg voor de vrouwen en kinderen beschikbaar is. Daar doen we het allemaal voor!”

Geen marsmannetjes

“Ook lokaal doen we mee, uiteraard. Op 21 mei houden we hier de ‘Puurloop’, over het terrein van de Abdij . Een run van 25 kilometer. Er doen zo’n driehonderd mensen aan mee. Het inschrijfgeld is een tientje. Dat is weer drieduizend euro voor leermiddelen en meubilair voor onze middelbare school in Oeganda. Je ziet, we staan niet los van de wereld. We zij n geen vreemden, geen marsmannetjes. Juist niet. Maar we leven wel op een andere manier. We staan voor het geloof en vertrouwen dat we hebben. En laten anderen delen in onze welvaart.” Het is bij na half twaalf.

De klok luidt… God roept. Het gebed wacht.