Biobedding: een mooi alternatief?

Kirsten en Aico de Jongh runnen samen De Buitenhoeve in Haaften, een kleinschalig melkveebedrijf met zestig melkkoeien. Er wordt zo’n 600.000 liter melk per jaar geproduceerd, vertelt Aico. Daarvan wordt yoghurt, karnemelk, vla én kaas gemaakt. Goudse kaas, waarvan een groot gedeelte naar Albert Heijn gaat. Naast de kaasmakerij hebben ze een boerderijwinkel én een glamping van Farmcamps. Met Aico spreken we over biobedding, dat hij als boxstrooisel in de koeienboxen gebruikt.

Waarom ben je op biobedding overgestapt?

“Eerst gebruikten we rubberen matt en met zaagsel en kalk. Maar we willen graag dat de koeien écht lekker liggen. Zelf ben ik nogal allergisch voor stro, hooi en zaagsel. Dus dat werd ‘m niet.” Met ‘dikke fractie’, zoals Aico de biobedding noemt, waren ze niet meteen bezig. “Er komt dan een loonwerker op het erf, die de mest van een ander gebruikt. Dat vind ik een risico. Toen hebben we zelf een mestscheider gekocht en afgesproken dat we het een jaar zouden aankijken. Als de kaas te veel zou afwijken, kon de mestscheider teruggegeven worden. Dat is niet gebeurd, het heeft geen invloed op het kaasmaken gehad. De kwaliteit van de melk en kaas kan altij d wel iets wisselen natuurlijk. Maar dat ligt nooit alleen aan de biobedding. Het is altij d een optelsom van verschillende factoren.”

In laagjes strooien

“Met biobedding is het belangrij k dat je echt in laagjes strooit. Niet in één keer heel veel, want bacteriën groeien juist in vocht en bij een warme temperatuur. Als je in één keer een dikke laag erin strooit, dan wordt de laag warm. Maar als je bij ons je hand in de biobedding stopt, dan voelt het koel aan. Zoals je met zaagsel ook hebt, bijvoorbeeld. Als de vochtigheid buiten hoog is, dan droogt het spul minder snel. Dan doen we er wat gehakseld stro of kalk bij . Dat het net wat sneller droogt.”

Hoe vaak moet je de biobedding aanvullen?

“Wij streven naar één keer in de week. We rijden dan met een shovel en instrooibak over de roosters, en dan is het zo gebeurd. Als je de mestscheider aanzet, moet het wel binnen 24 uur in de boxen zitten, anders wordt de mest warm. Dus ’s ochtends aanzetten en de volgende ochtend erin!”

Zijn er uiers van de koeien schoon als ze de melkstal inlopen?

“Met onze melkrobot kunnen we dubbel voorbehandelen. Maar in feite is dat niet nodig. Als de boxen droog zijn, dan zijn de koeien gewoon schoon. Het moet dus niet nat zijn, maar dat heb je ook als je zaagsel gebruikt.”

Bespaar je kosten met dit systeem?

“De kosten voor de mestscheider waren zo’n 25.000 euro. De strooiselkosten bedroegen zo’n vijf- tot zesduizend euro per jaar. Dan zou je zeggen dat je de investering in vijf jaar terugverdient. Maar je hebt er ook wel onderhoud aan. Als je alles bij elkaar optelt denk ik dat je iets goedkoper uitkomt. De mestscheider is betaald en de mest zelf kost in principe niets.”

Zou je andere kaasmakers aanraden met dit systeem te gaan werken?

“Als ze het goed doen, dan denk ik dat het kan. Het gaat bij ons tenslotte ook goed. Maar het blijft altijd wel een risico. Ik denk dat ik in het begin de boxen wel tien keer aangepast heb. Zodat de koeien met hun kont echt net boven de rand van de boxen liggen, zodat ze niet ín de box mesten. Dat de koe meteen gaat liggen als zij de box ingaat, zeg maar. Want daar begint het al. Hoe minder mest je eruit hoeft te halen, des te minder vies worden de koeien. Maar dat geldt natuurlijk voor elk materiaal. Of je het nu over zaagsel of over iets anders hebt. Als de boxen niet goed afgesteld staan en de koeien in hun eigen mest liggen, dan is het sowieso niet goed. Als de koeien schoon zijn, brengen ze niets mee naar de melkstal.” “Kort gezegd nemen we zoveel mogelijk maatregelen om besmetting van de melk met bacteriën te voorkomen. Daarom rij dt de mestrobot regelmatig zij n rondje. Want als je een hoop mest op de vloer hebt liggen, dan staan de koeien erin. En liggen ze even later in hun box met de uier in de stront. De vloer moet dus net zo goed schoon zijn.”