“Als we het nog een kleine tik kunnen geven, dan komen we er wellicht van af”

Maatschap Snoekvliet

Gert-Jan Snoekvliet runt samen met zijn vader en moeder Maatschap Snoekvliet in Stolwijk. Het is een gemengd bedrijf met melk- en pluimvee. Sinds een aantal jaar wordt er ook weer kaas gemaakt. Gert-Jan is verantwoordelijk voor het melkvee en de kaas, zijn vader en moeder houden zich bezig met de kippen en eieren. In 2017 kreeg het bedrijf te maken met een fipronilbesmetting en recent volgde een uitbraak van vogelgriep.

“Fipronil is een insecticide dat veel gebruikt wordt bij honden en katten, ter bestrijding van vlooien, door middel van druppels of vlooienbanden. Het is echter verboden om voor kippen te gebruiken”, vertelt Gert-Jan. “Bloedluis is een mijt waar kippen ontzettend veel last van kunnen hebben. Het was een sectorbreed probleem, waar geen doeltreffende behandeling voor was. Echter, het bedrijf dat onze kippenstal ontsmette had daar een goed middel tegen. Er werd gezegd dat het op basis van menthol en etherische oliën werkte. Een vernuftig apparaat verspreidde dit middel door de hele stal. Dat rook je ook als je langs de schuur liep. Door de geur van pepermunt en eucalyptus leek het net een sauna. Het werkte inderdaad fantastisch, maar uiteindelijk bleek het toch heel anders te zijn. Want ook al was het maar in heel kleine mate, in de eieren werd fipronil aangetroffen.”

Moesten de kippen meteen geruimd worden?

“Wij hadden in juni 2017 nog een vrij jong koppel kippen, van zo’n veertig weken oud. Die waren op de top van de leg. We hebben eerst geprobeerd van de fipronil af te komen, want de aangetroffen hoeveelheid lag op de ondergrens. Als we het nog een kleine tik kunnen geven, dan komen we er wellicht vanaf”, dachten we. “We hebben de stal bijna wekelijks uitgemest en leeggehaald om te voorkomen dat de kippen die fipronil weer binnen zouden krijgen. Zo zijn we een aantal maanden bezig geweest. Ondertussen bleven de kippen eieren produceren. Die moesten met de Rendac mee. En ook het voeren ging natuurlijk gewoon door. Op die manier maakte je alleen maar kosten. Na vier maanden hadden we geen zicht op verbetering en hebben we de knoop doorgehakt. De kippen zijn geruimd en we hebben de hele stalinrichting vernieuwd. Die beslissing was niet gemakkelijk. Afgezien van de financiën was het emotioneel erg zwaar.”

“Eind november vorig jaar werden we ook nog getroffen door de vogelgriep. Het hing natuurlijk wel in de lucht, maar toch kwam het als de bekende donderslag bij heldere hemel. Uiteindelijk hebben we half januari weer nieuwe kippen gekregen en die zijn nu weer lekker aan de leg. Alleen mogen – vanwege de geldende ophokplicht – de kippen nog niet naar buiten. De ontwikkeling van een vaccin tegen de vogelgriep zit in de laatste fase. We hopen dat we daar binnenkort gebruik van kunnen maken, zodat we geen last meer hebben van vogelgriepuitbraken en de kippen weer ongestoord naar buiten kunnen. Want in principe zijn het vrije-uitloopkippen en eieren met het 2-sterren Beter Leven logo. Daar zijn we ook helemaal op ingericht. Zo hebben de kippen in normale omstandigheden de beschikking over tien hectare uitloop!”

Vrije-uitloopkoeien

“Naast de legkippen hebben we ook een melkveestapel van zo’n 85 koeien. We zitten hier in het veenweidegebied, het is hier bijna alleen maar grasland. Dus zodra de bodem het maar even toelaat, dan gaan de koeien bij ons naar buiten. Afgelopen jaar was dat eind maart al. Dit jaar gaan we dat waarschijnlijk niet redden. Maar we proberen de eerste week van april wél naar buiten te gaan. Dan lopen ze gerust tot eind oktober, begin november in de wei. Goed voor de koeien én goed voor de smaak van de kaas. Door de weidegang krijg je een smedige kaas, van de gunstige vetzuren. Het is dus niet alleen fijn voor de koeien, maar je krijgt er ook een zachtere kaas van.”

Kaas uit Stolwijk is een begrip. Kan je dat toelichten?

“Dat heeft alles te maken met Goudse kaas en de kaasmarkt in Gouda. Die markt heeft echter z’n oorsprong in Stolwijk. Daar werd tot 1412 de belangrijkste kaasmarkt gehouden. In dat jaar verhuisde de markt naar Schoonhoven. Dat had een langdurig conflict met Gouda tot gevolg. In 1540 viel uiteindelijk de definitieve beslissing: de kaasmarkt ging naar Gouda. Nu is Gouda wereldwijd beroemd, maar er wordt geen kaas gemaakt. Er wordt alleen kaas opgelegd en verkocht. Uiteindelijk komt de kaas nog steeds uit de Krimpenerwaard. Wij maken een Goudse kaas, een naturel kaas. Dat is onze specialiteit. Het is ‘kaas van de boerderij’, maar wel 48-plus.”

De maatschap is lid van Weidehof Krimpenerwaard. Dat gaat over agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Kan je daar iets over vertellen?

“We doen al decennialang, al sinds ik een klein jongetje was, aan botanische weideranden. Dat houdt in dat je twee meter uit de slootkant niet bemest, maar wel het gewas eraf haalt. Daardoor verarmt de slootkant en krijgen kruiden, planten en bloemen meer kans. Daar komen dan weer de weidevogels op af. In de zomer is het een fantastisch gezicht, die bloeiende slootranden. Elk jaar wordt er gecontroleerd, om te kijken of de plantjes die bij ons op de lijst staan, hier ook voorkomen. Meestal zetten ze tien stappen en dan hebben ze alles al gevonden. Het is dik voor elkaar en hartstikke leuk.”

“Dit jaar zijn we ook begonnen met legselbeheer voor de weidevogels. We hebben vier of vijf hectare met uitgestelde maaidatum, die we niet bemesten. Dat doen we puur om de weidevogels de ruimte te geven om te broeden en de kuikens vliegensvlug te krijgen. Dat die ook een kans krijgen. We willen dat ook meer gaan monitoren.”

Maatschap Snoekvliet heeft het certificaat ‘erkend Streekproduct’ gekregen. Wanneer krijg je dat?

“Het heeft te maken met de authenticiteit van het product. Uiteraard moet het uit het Groene Hart komen. Maar niet alleen het product zelf. Een voorwaarde is dat ook minimaal 50% van de grondstoffen binnen een straal van 50 kilometer rondom je bedrijf liggen. Met de koeien lukt dat wel, die eten gras en maïs van eigen land. Met het mengvoer voor de kippen ligt dat wat lastiger, de ingrediënten zijn moeilijk te traceren. We kijken nog hoe we daar het beste invulling aan kunnen geven. Het liefst zou je tarwe van een buurman betrekken. Maar dat kan hier niet. Dus dat is een punt waar we nog aan werken. Daar hebben we een termijn voor afgesproken.”